Amortyzatory to integralna część całego układu zawieszenia. Jak dokładnie one działają i kiedy powinniśmy rozważyć ich wymianę?
Amortyzatory są bardzo ważną, choć nie zawsze posiadającą uwagę kierowców częścią, która spełnia wiele różnych funkcji. Najważniejszą jednak bez wątpienia jest jednak możliwość tłumienia nierówności, dzięki czemu sama podróż jest o wiele przyjemniejsza oraz bezpieczniejsza. W starszych pojazdach bądź w autach, które posiadają amortyzatory starszej daty lub pozbyto się ich w ogóle, często naprawdę mocno czuć każdą nierówność lub zmianę struktury drogi, a to nigdy nie jest najprzyjemniejszym doświadczeniem.
Jeżeli więc chcesz, by twoje amortyzatory działały w stu procentach dobrze i chcesz lepiej zadbać o cały układ zawieszenia, warto wiedzieć jak zbudowany jest amortyzator, na jakiej zasadzie on działa, jakie mogą być pierwsze oznaki jego zużycia, kiedy najlepiej podjąć się wymiany amortyzatora oraz jak najlepiej dobrać go do swojego samochodu. W tym tekście znajdziesz odpowiedzi na wszystkie nurtujące cię pytania!
Budowa amortyzatorów
Choć w świecie mechaniki możemy wyodrębnić co prawda kilka rodzajów amortyzatorów, dziś skupimy się na tych używanych w samochodach, a więc amortyzatorach olejowych. Amortyzatory te posiadają zazwyczaj dwie komory, które wypełnione są – jak sama nazwa wskazuje – olejem. Najczęstszym podziałem, z jakim się spotkamy, jest ten na komorę roboczą oraz komorę wyrównawczą. W komorze roboczej znajduje się tłoczysko, które wsuwa się do cylindra pod wpływem nacisku. By olej nie uciekał z układu, jego nadmiar przelewa się do komory wyrównawczej, dzięki czemu w amortyzatorze objętość oleju pozostaje taka sama. Oczywiście konstruktorzy przy tworzeniu amortyzatorów mają również na uwadze zmianę objętości oleju, co oczywiście ma powiązanie ze wzrostem lub spadkiem temperatury płynu.
Jak działają amortyzatory?
Jak raczej każdy jest się w stanie domyślić, głównym zadaniem amortyzatorów jest tłumienia drgań, które powstają podczas jazdy, a także, mówiąc kolokwialnie, “wybieranie” nierówności, dzięki czemu każde najechanie na wybrzuszenie czy na dziurę w jezdni odczuwamy w mniejszy sposób. To oczywiście sprawia, że cała jazda jest komfortowa, ale także i bezpieczniejsza, gdyż koło zyskuje w amortyzatorze swego rodzaju oparcie, które ciągle pracuje. Stan amortyzatorów wpływa również bezpośrednio także na przykład na działanie systemu ABS, co oczywiście również ma spory wpływ na bezpieczeństwo jazdy.
Gdy mowa o działaniu amortyzatorów, warto zapoznać się z dwoma głównymi terminami, dzięki którym możemy w dość mocnym skrócie opisać działanie tego elementu: ściskanie i odbicie. Podczas ściskania, olej zgromadzony w komorach przepływa przez zawory, a opór wytwarzany podczas tego procesu znacząco redukuje drgania. Podczas odbicia zaś, tłoczysko wraca do swojej nominalnej pozycji, tak samo jak poziom oleju, co również pomaga w tłumieniu.
Warto jednak zaznaczyć, że czasem możemy usłyszeć charakterystyczny stuk – tak zwane dobijanie. Oczywiście może być to spowodowane samą przeszkodą lub za dużą prędkością, z jaką w nią wjechaliśmy, lecz może być to jedno z pierwszych ostrzeżeń, które powinno prowadzić nas do myśli o wymianie amortyzatorów, o czym za chwilę.
Pierwsze oznaki zużycia amortyzatora
Amortyzatory mają swoją granicę użyteczności i choć można szacować, ile dana część wytrzyma, nie możemy brać takich wyliczeń za pewnik (najczęściej jest to 60 000 kilometrów). Czasem bowiem już przed danym przebiegiem możemy zaobserwować kilka niepokojących sygnałów, które będą dla nas bardzo mocną wskazówką oznaczającą konieczność wymiany amortyzatora.
Co więc powinno nas zmartwić? Przede wszystkim “dobijanie” zawieszenia, które daje nam znać, że nasz amortyzator nie radzi już sobie za dobrze z wybieraniem dziur. Zmartwić może nas także zwiększona podsterowność na zakrętach i uczucie odrywających się kół od nawierzchni. Zaalarmować nas powinno także kołysanie się auta przy wyższych prędkościach, jeżeli oczywiście nie wynika to z podmuchów wiatru. O zwiększonej mocy drgań czy stukach w zawieszeniu nie trzeba chyba już mówić.
Jak dobrać odpowiednie amortyzatory?
W pierwszej kolejności musimy dobrać odpowiedni rodzaj amortyzatora. W praktycznie wszystkich autach spotkamy się z amortyzatorami gazowymi lub olejowymi dwururowymi, lecz oczywiście warto jest się upewnić co do tego faktu. Dla każdego pojazdu bowiem producent posiada konkretną listę części, które są w stu procentach kompatybilne. Dzięki temu pomyłka przy zamawianiu nowych amortyzatorów jest o wiele mniej prawdopodobna.
Źródła informacji:
- https://www.autodoc.pl/czesci-zapasowe/amortyzator-10221
- https://www.warsztatnaobcasach.pl/amortyzatory-bezpieczenstwo-jazdy.html/
