Katalizator samochodowy – objawy zużycia oraz wymiana

Katalizator samochody – czym jest? Jak działa? I jak rozpoznać jego zużycie? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym tekście

Katalizator samochodowy jest częścią montowaną w pojazdach od początku lat 80. ubiegłego wieku, ale oczywiście od tego czasu ten element samochodu zdecydowanie się zmienił. Od 1995 roku był on obowiązkowo instalowany we wszystkich pojazdach sprzedawanych w Polsce. Tak, jak każda część pojazdu, również i katalizator się zużywa. Po czym poznać, że nadszedł czas na jego wymianę?

Czym jest katalizator?

Katalizator z wyglądu przypomina metalową puszkę, a kształt ma podobny to tłumika. Jego zadaniem jest wyeliminowanie szkodliwych związków zawartych w spalinach. Jak wspomniałem, od 1995 roku katalizator musi być obowiązkowo montowany we wszystkich autach, które są sprzedawane w Polsce. W Niemczech natomiast od 2007 roku obowiązuje przepis, zgodnie z którym zabronione jest przemieszczanie się po mieście, jeśli w aucie nie jest zamontowana ta część.

Jak to wygląda w przypadku pojazdów, które sprzedano w Polsce przed 1995 rokiem? Auto może być wyposażone w katalizator, ale nie musi. Jeśli w dowodzie rejestracyjnym znajduje się informacja, iż samochód posiada tę część, to wówczas będzie ona podlegać kontroli podczas badania technicznego.

Katalizator jest jednym z elementów układu wydechowego. Nie spowoduje on, że auto w ogóle nie będzie emitować szkodliwych spalin. Jego zadaniem jest zmniejszenie ich ilości. W środku tej części pojazdu znajdują się różne pierwiastki, a w tym platyna czy srebro. Te metale szlachetne wchodzą w reakcję chemiczną z gazami wydechowymi. Efektem działania katalizatora jest redukcja tlenku azotu – utleniane są węglowodory i tlenki węgla.

Kiedyś katalizatory montowano pod podłogą pojazdu, ale obecnie częściej znajdują się one za kolektorem wydechowym.

Katalizator  – jak działa?

Wydawać by się mogło, że ze względu na warunki, w których eksploatowane są katalizatory, muszą one często wymagać wymiany. W praktyce jest inaczej. Mimo tego, że oddziałuje na nie wysoka temperatura i wilgoć, to często nie trzeba ich wymieniać nawet przez ponad 200 tys. km. Jednak wszystko zależy od tego, jak użytkujemy pojazd.

Jak działa ta część pojazdu? Otóż spaliny z silnika dostają się do układu wydechowego, gdzie swoje zadanie zaczyna wykonywać katalizator. Skutkiem jego działania jest to, że do atmosfery trafiają wyłącznie takie szkodliwe substancje, z  którymi dostępne obecnie rozwiązania sobie nie radzą.

W przypadku katalizatorów bardzo ważną rolę odgrywa sonda lambda. Jej zadaniem jest dbanie o odpowiedni skład mieszanki paliwowo-powietrznej w procesie spalania.

Co nie służy katalizatorowi? Na pewno jego działaniu nie sprzyja użytkowanie pojazdu na krótkich dystansach. W takim przypadku nie ma możliwości, żeby silnik się odpowiednio rozgrzał. Docelowo doprowadzi do tego, że do reaktora katalitycznego będą trafiać resztki niespalonego paliwa. Problem tkwi w tym, że ono dopala się dopiero, mając kontakt z wewnętrzną częścią katalizatora. Ten proces negatywnie wpływa na trwałość tego elementu pojazdu. Kolejną przyczyną uszkodzenia katalizatora może być zahaczenie nim np. o krawężnik. Wprawdzie katalizator jest zabezpieczony osłonami, ale to nie gwarantuje, że nie ulegnie awarii. Często przyczyną usterki tego elementu jest również nieodpowiednio działająca instalacja LPG. Efektem tego może być szybsze zużycie tej części pojazdu.    

Wycinanie katalizatora – czy to jest legalne?

Niektórzy decydują się na usunięcie katalizatora, argumentując to tym, że pojazdy mogą lepiej funkcjonować bez niego. Katalizatory często są też kradzione, gdyż można je sprzedać za kilkaset złotych. Wycięcie tej części pojazdu może się źle skończyć dla właściciela auta z kilku powodów. Po pierwsze jest to nielegalne. Poza tym, po pewnym czasie mogą się pojawić problemy w spalaniu mieszanki, a ponadto – pojazd będzie emitować więcej spalin do atmosfery. Jeśli samochód miał fabrycznie zainstalowany katalizator, a został on wycięty, to auto nie powinno przejść badania technicznego, a dowód rejestracyjny samochodu powinien zostać zatrzymany, o ile oczywiście zostanie to wykryte. 

Objawy zużycia katalizatora samochodowego

Po pewnym czasie użytkowania katalizator będzie wymagać wymiany. To, jak szybko do tego dojdzie, zależy od wielu czynników. Po czym jednak poznać, że nadszedł już czas na wymianę? Objawów może być wiele, a w tym:

• Problem z uruchomieniem silnika – dotyczy to przypadków, w których katalizator jest skrajnie zużyty.
• Gaśnięcie silnika – może to być objaw zapchanego katalizatora, który uniemożliwia jednostce napędowej pracę.
• Spadek mocy – problemy z przyspieszaniem mogą być spowodowane m.in. mocnym zabrudzeniem wkładu katalizatora.
• Bardzo wyczuwalny zapach spalin po uruchomieniu pojazdu po dłuższej przerwie.
• Dziwne hałasy dochodzące z układu wydechowego, które słychać np. podczas przyspieszania.

W pojazdach może się pojawić komunikat, że katalizator jest uszkodzony. W wielu przypadkach jednak elektronika zawodzi i informacja może być błędna. Zatem, zanim zdecydujemy się na wymianę tej części pojazdu, lepiej wybrać się do mechanika na diagnostykę i ewentualnie wtedy zdecydować się na zakup nowego elementu.

Jak reagować na problemy z niską wydajnością katalizatora? Niektórzy mechanicy sugerują wtedy przepalanie katalizatora, czyli jazdę na wysokich obrotach. W praktyce jednak takim działaniem możemy jedynie przyspieszyć ostateczną awarię tej części pojazdu.

Wymiana katalizatora na nowy

W zasadzie jedynym rozwiązaniem w przypadku problemów z katalizatorem jest jego wymiana. Jest to jedyna podstawa do jego wycięcia. Co ciekawe, taka uszkodzona część pojazdu nie jest bezwartościowa. Jaką kwotę możesz za nią otrzymać? Skontaktuj się ze skupem katalizatorów Catalyst Recycling z Międzyrzecza. Możesz być pozytywnie zaskoczony tym, ile pieniędzy otrzymasz za element pojazdu, którego przecież i tak nie wykorzystasz.